Gemiddeld genomen gaan we hier in Nederland vanaf ons vierde jaar naar school. We doorlopen de basisschool, de middelbare school en, met een beetje wilskracht en geluk, ook een passende vervolgopleiding. We leren tijdens deze jaren in de schoolbanken een heleboel. We leren lezen, schrijven, rekenen, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, natuurkunde, scheikunde. Allemaal waardevolle informatie dat zorgt voor een stevige basis, maar laten we eerlijk zijn: over het echte leven leren we bar weinig. Want hoe leer je goed met geld omgaan? Hoe leer je jouw eigen kleding te vermaken? Hoe plak je een fietsband? Hoe eet je eigenlijk gezond? Stuk voor stuk essentiële vaardigheden, oftewel life skills om goed voor jezelf en jouw omgeving te zorgen en mee te draaien in de maatschappij. Door je deze life skills eigen te maken, leer je niet alleen om van dag tot dag goed mee te draaien in de maatschappij, maar krijg je ook meer autonomie. Je neemt het heft in eigen handen en wordt zelfredzamer. Zelfredzaamheid is ontzettend belangrijk omdat de overheid steeds meer verantwoordelijkheden bij de burgers zelf legt en het leven steeds duurder wordt. Met de groeiende klimaatproblematiek en alle gevolgen van dien zal er meer van ons zelf worden verwacht en met de juiste life skills wordt duurzaam en autonoom leven een stuk makkelijker. Helaas zijn we veel van deze basale vaardigheden, zoals koken, tuinieren, naaien en klussen, compleet verleerd. Daarom zal ik de komende tijd op Awkward Duckling aandacht besteden aan deze life skills. Ik zal je vertellen welke vaardigheden we eigenlijk zouden moeten beheersen, waarom deze vaardigheden zo onmisbaar zijn in het leven en hoe jij jezelf deze vaardigheden eenvoudig en op leuke manier kunt aanleren. Vandaag vertel ik graag meer over de life skill wildplukken. Als je namelijk meer weten over alles dat er groeit en bloeit om ons heen, beschik je over een eindeloze voorraad fruit, noten, kruiden, groente en ander lekkers. Dat vind je namelijk allemaal gewoon langs de straat, in het weiland, aan zee, in het bos en in het park.
Het belang van de life skill wildplukken
Het zal niet snel gebeuren dat ons voedselsysteem compleet instort, maar doordat wij zo afhankelijk zijn geworden van de bevoorrading van de supermarkt, zijn we compleet vervreemd geraakt van de natuur. Hoeveel mensen weten nog hoe een spruit groeit? En wanneer zijn appels eigenlijk in seizoen? Steeds meer mensen willen meer weten over waar hun voedsel vandaan komt. Ze kiezen vaker voor lokaal en starten een eigen moestuin. Allemaal mooie manieren om met je dagelijkse voedsel bezig te zijn, maar ken je wildplukken al? Tijdens het wildplukken duik je de natuur in om op zoek te gaan naar groente, fruit, noten, zaden, kruiden en paddenstoelen. Voordeliger, duurzamer en lokaler kun je haast niet eten! Ons land heeft echt enorm veel te bieden in de vrije natuur. Je vindt er walnoten, appels, bramen, kamille, koolzaad, lamsoor, kastanjes en nog heel veel meer. Maar je moet natuurlijk wel net even weten waar het groeit en bloeit en hoe je de diverse soorten kunt herkennen.
Hoe leer je wildplukken?
Wildplukken is typisch een vaardigheid die je al doende leert, maar het is wel belangrijk om te weten hoe je moet beginnen en waar je op moet letten. Gelukkig zijn er al heel veel goede boeken over wildplukken geschreven en zijn er veel mensen die hun kennis willen delen via hun platform of persoonlijke wildplukwandelingen. Zo kun je profiteren van alle kennis die er al is op een laagdrempelige manier. Ik laat je kennismaken met enkele waardevolle boeken en platformen en populaire wildplukkers in eigen land.
Wat betreft boeken over wildplukken heb je een enorm ruime keuze. Het boek ‘Guerrilla Food’ van Remco van der Leij is een mooie gids voor echte beginners. Het boek is niet heel uitgebreid, het bevat maar 19 verschillende soorten die je kunt wildplukken in Nederland, maar de informatie is heel begrijpelijk én het boek bevat recepten voor jouw zojuist wildgeplukte lekkers. De ‘Pluk Almanak’ van Claus Meyer is daarentegen heel veel uitgebreider, maar minder makkelijk mee te nemen. In dit prachtige boek vind je een enorm uitgebreid overzicht van alle kruiden, planten, bloemen, paddenstoelen en dieren en planten uit zee er te vinden zijn in Nederland. Maar vergeet ook zeker populaire boeken als ‘De smaak van wildplukken’, ‘Handboek voor wildplukkertjes’ of ‘Wildplukken’ van de Buitenkeuken niet.
Ook online is er een heleboel nuttige informatie te vinden voor wildplukkers. Zo kun je op Flora van Nederland heel veel informatie vinden over allerlei wilde gewassen in ons land. De Wildpluk Wiki, een initiatief van Slow Food Nederland, is ook ontzettend leuk om te bezoeken. Hier vind je veel informatie over eten uit het wild, maar ook wildpluktips per maand van het jaar. Zo weet je dat je in maart op zoek kunt gaan naar brandnetel, daslook en vogelmuur en dat je in september volop beukennootjes, bramen en cantharellen kunt vinden.
Natuurlijk kun je een heleboel praktische kennis opdoen uit boeken en van diverse online platformen, maar de natuur écht ontdekken met iemand die veel ervaring heeft met wildplukken is natuurlijk van onschatbare waarde. Gelukkig zijn er veel wildplukkers in Nederland die regelmatig wildplukwandelingen organiseren. Ik heb hieronder enkele bekende wildplukkers op een rij gezet, maar zoek vooral ook zelf in jouw regio of er iemand met deze expertise is. Ook landelijk zijn er diverse organisaties die rondleidingen, cursussen en workshops aanbieden. Zo is er IVN die regelmatig interessante cursussen organiseert, maar ook Velt is actief door het hele land.
- Drenthe: In het Wilde Weg
- Flevoland: Roggebotstaete
- Friesland: Groene Avonturen
- Gelderland: Casa Foresta, Kruidenkriebels, Wild-Plukgeluk
- Groningen: Groene Avonturen
- Limburg: Fluitenkruid
- Noord-Brabant: Wandeloogst
- Noord-Holland: Buiten Eten, Casa Natura, Mevrouw Onkruid, Table d’Amis
- Overijssel: Kruidenhuis De Vlo, Van Tuin tot Tafel
- Utrecht: De Natuurkok, Elsje Bruijnesteijn, Wildplukken Utrecht
- Zeeland: Kookboerderij Krommenhoeke, Wildwier
- Zuid-Holland: Het Moestuinhuis, Tanja Hilgers
Zelf gaan wildplukken
Laat je niet afschrikken door berichten dat wildplukken illegaal zou zijn. Wildplukken wordt door het hele land gedaan en er zijn talloze boeken over en organisaties voor. Zolang je met respect de natuur intrekt, de struiken en bomen niet kaal plukt en je weet wat je moet plukken en wanneer dit kan, is er weinig mis mee. Het wildplukken is op veel plekken toegestaan voor eigen gebruik, maar besef wel dat de natuur een fragiel evenwicht is. Die besjes die jij graag wilt plukken, dienen ook als voedsel voor de dieren en vaak hebben planten de vruchten nodig om zich van hun voortbestaan te garanderen. Houd hier dus rekening mee. Sommige soorten zijn daarnaast zo zeldzaam in ons land dat ze op de zogenaamde Rode Lijst staan. Dit is een overzicht van bedreigde planten die beschermd zijn en die dus niet geplukt mogen worden. Wees je er ook bewust van dat je in de natuur bezig bent met het plukken van gewassen. Je kunt dus allerlei verschillende beestjes treffen, van wespen tot aan teken. Bereid je hier dus goed op voor. En besef dat mensen veel bosjes en weides gebruiken om hun hond uit te laten. Pluk dus het liefst planten die iets verder van de weg afstaan en vruchten die hogerop hangen.
Als je zelf eropuit trekt om te gaan wildplukken, neem dan ook zeker een gids mee om ter plaatse te controleren of je de juiste plant voor je hebt. Je kunt je hier soms flink in vergissen en dat kan in sommige gevallen zelfs gevaarlijk zijn. Wat betreft paddenstoelen adviseer ik sowieso om dit aan de echte experts over te laten. Vergeet ook niet om de Wildplukwijzer te checken. Hier vind je namelijk heel overzichtelijk op de kaart waar je in Nederland fruit, groente of noten in het wild kunt plukken.
Wil je meer weten over life skills? Lees dan zeker ook deze artikelen:
Dit artikel bevat affiliatelinks van Bol.com. Lees voor meer informatie mijn disclaimer.