Zwerfafval. Het is de meeste mensen een doorn in het oog. Uit een onderzoek van het CBS uit 2017 kwam rommel op straat als redelijk hoge prioriteit naar voren uit een onderzoek naar buurtoverlast. En toch gooien mensen nog steeds rommel op straat en ruimen ze hun afval niet goed op. Gelukkig zijn er steeds meer individuen, organisaties en overheden die zich inzetten tegen zwerfafval. Het helpt al flink als mensen de handen uit de mouwen steken en de troep op straat opruimen, maar om het probleem echt de kop in te drukken zal het afval bij de bron moeten worden gestopt. Om te weten hoe het probleem van zwerfafval kan worden aangepakt, is het belangrijk om te weten waar het vandaan komt en waar het uit bestaat. Het handige platform Litterati biedt mensen de mogelijkheid om hun zwerfafval in kaart te brengen, maar ook vanuit de overheden worden er diverse onderzoeken gedaan naar de grootste bronnen van vervuiling op straat. Vandaag laat ik jullie graag weten waar ons zwerfafval vooral uit bestaat.
Waarom is zwerfafval een probleem?
Zwerfafval is niet alleen een doorn in het oog van veel mensen, maar het brengt ook de nodige risico’s met zich mee voor mens, dier en milieu. Wie heeft ze niet gezien, de foto’s van de McFlurry egel, de inhoud van de maag van de aangespoelde walvis die maar liefst 40 kilo plastic bevatte en de schildpad die vast zat in een plastic container? Jaarlijks gaan er zo’n 4.000 koeien dood door zwerfafval, de mooiste tropische stranden ter wereld zijn bezaaid met afval en minuscule stukjes plastic worden al gevonden in ons drinkwater én in ons voedsel. En dan hebben we het nog niet eens over de plastic soep: een grote verzameling plastic afval in onze zeeën en oceanen. Door de tijd en verwering breken deze stukken plastic uit elkaar in minuscule stukjes. Deze plastic deeltjes zijn soms nauwelijks nog zichtbaar, maar brengen enorme schade aan, zowel voor het zeeleven als voor onze eigen gezondheid. En al dit plastic is tegenwoordig overal terug te vinden.
Waar bestaat het zwerfafval uit?
Eigenlijk kan alles wat op straat gevonden wordt en daar niet thuishoort worden bestempeld als zwerfafval en dit alles draagt bij aan het probleem. Sommige producten en dingen zijn echter een groter probleem dan andere zaken. Dit omdat ze direct al een grote impact op het milieu hebben of vanwege de enorme hoeveel dat ervan op straat belandt. Onderstaande voorbeelden zijn de producten die verreweg het grootste probleem vormen onder het zwerfafval.
- kauwgom
- wordt vaak uitgespuugd op straat, is moeilijk te verwijderen, kan levensgevaarlijk zijn voor dieren die het aanzien voor eten én duurt minimaal 20 jaar voordat het is afgebroken
- sigarettenpeuken
- worden vaak op straat gegooid na het roken, de filters dragen bij aan de plasticvervuiling en duurt zo’n 2 tot 12 jaar om af te breken
- take away verpakkingen
- milkshakebekers, hamburgerwraps en fastfooddozen; het ligt allemaal op straat, vooral rondom de fastfoodketens, en zwerft zo de stad door en het milieu in
- pakjes sigaretten
- rokers gooien nog steeds met teveel gemak hun lege pakjes op de grond, gemaakt van karton en plastic en dus moeilijk tot haast onmogelijk om af te breken
- PET-flesjes
- geen statiegeld en worden vaak op straat gegooid, duurt honderden jaar om af te breken
- plastic doppen
- worden vaak op de grond gegooid en zijn moeilijk op te ruimen omdat ze zo klein zijn, duurt honderden jaren om af te breken
- blikjes
- geen statiegeld en belanden vaak op straat terwijl het materiaal heel goed te recyclen is, duurt meer dan 50 jaar om af te breken
- knijpverpakkingen
- steeds populairder en steeds vaker op de grond gegooid, gemaakt van plastic en duurt dus honderden jaren om af te breken
- snoepwikkels
- van diverse keelsnoepjes tot chocoladerepen; de (plastic) snoepwikkels liggen overal en dragen bij aan de plastic soep
- papier
- denk papieren zakjes, folders, kassabonnen en ander papier dat vergaat in de natuur en dus moeilijk opgeruimd kan worden
In actie komen?
De problemen rondom zwerfafval zijn niet mis, dat is duidelijk. Gelukkig kunnen we ontzettend veel doen om deze problemen te verminderen. Wil je jouw bijdrage aan de plastic soep verminderen? Dan kun je dat met deze 10 tips. Zelf actief aan de slag gaan tegen zwerfafval kan door zwerfafval te rapen of deel te nemen aan één van deze initiatieven.