Wij zijn al geruime tijd bezig met het terugdringen van het afval in ons huis. Waar eerst de nadruk lag op het recyclen van ons afval, proberen we nu vooral de hoeveelheid afval flink te verminderen. Dit doen we door allerlei kleine veranderingen door te voeren in het dagelijks leven. De voornaamste bron van afval is toch wel de lading boodschappen die we elke week in huis halen, dus het is logisch dat we vooral bij deze bron proberen veranderingen door te voeren en bewustere keuzes te maken. Dat kan op allerlei manieren en verpakkingsarm winkelen kan in nagenoeg elke winkel en supermarkt. Nu is helemaal zero waste boodschappen doen wel erg uitdagend. Sommige producten zijn gewoon niet verkrijgbaar zonder verpakkingen, maar wel onmisbaar in de meeste keukens. Het is hierbij dan belangrijk om op de hoogte te zijn van de verschillende soorten verpakkingen en de duurzamere keuze te maken. Sommige verpakkingen zijn namelijk makkelijker en duurzamer te produceren en eenvoudiger te recyclen dan anderen. Meer informatie over duurzame verpakkingen vind je op Milieu Centraal. Vermijd vooral de onnodige verpakkingen en de excessieve verpakkingen. Niemand heeft baat bij winterpenen in plastic verpakt of voorgepelde uien in plastic. Het is ook niet nodig om een product in een plastic zakje in een kartonnen doosje aan te leveren of om winegums stuk voor stuk apart in te pakken en dan in een plastic zakje te verkopen. Het loont om bij elke aankoop kritisch te kijken naar de verpakkingen en te kiezen voor het product met de minste impact. Gewapend met deze kennis doe je voortaan een stuk duurzamer jouw boodschappen. Ik geef vandaag graag tips voor zero waste winkelen bij één van de meest populaire supermarkten in ons land: Albert Heijn.
Groente en fruit
Zoals in de meeste supermarkten tegenwoordig is veel van het aanbod op de groente- en fruitafdeling in plastic verpakt. Alhoewel de supermarkten aangeven hun best te doen om de hoeveelheid plastic terug te dringen, lijkt het vooralsnog niet veel te verbeteren. Alhoewel Albert Heijn tegenwoordig groente- en fruitnetjes verkoopt om met eigen verpakkingen boodschappen te doen, mag het aanbod daar ook wel eens naar worden aangepast. Er zijn enkele grotere supermarkten van Albert Heijn waar meer verpakkingsvrij aanbod is, maar in de meeste supermarkten is het toch goed zoeken. Over het algemeen geldt dat de seizoensgroenten veelal onverpakt verkrijgbaar zijn, net als citrusvruchten, appels, peren, avocado’s, tomaten, courgettes, aubergines, pepers, paprika en gember. In sommige filialen van Albert Heijn is het tegenwoordig mogelijk om verpakkingsvrije aardappels en uien te kopen, maar dit aanbod haalt het niet bij dat van de markt of specialist.
Muesli
Het aanbod aan muesli, cruesli en cornflakes is bij de meeste winkels van Albert Heijn erg uitgebreid, maar veelal is het in plastic verpakt. Er zijn enkele merken en soorten die verkrijgbaar zijn in kartonnen verpakkingen zonder plastic zak binnenin, zoals havervlokken en havermixen. Deze dozen kunnen na gebruik worden ingeleverd bij het oud papier en zijn zo recyclebaar.
Brood
Sinds enkele maanden heeft Albert Heijn in nagenoeg elke winkel een schap met daarin diverse katoenen broodzakken te koop. Sinds die tijd is het ook makkelijker geworden om brood te kopen met eigen zakjes. Er zijn standaard enkele dispensers met weekendbroodjes die je met eigen zakjes kunt halen. Daarnaast kun je ook hier terecht voor gesneden en ongesneden brood en stokbrood in eigen broodzak. Je zult er vaak wel even om moeten vragen. Het meeste aanbod in de winkel is namelijk in plastic verpakt. Gelukkig hebben ze tegenwoordig wel een flink aanbod achter de balie voor mensen die de voorkeur geven aan eigen zakjes.
Broodbeleg
Het aanbod aan broodbeleg is bij de meeste filialen van Albert Heijn erg ruim, maar veelal is het voorverpakt in plastic, karton of glas. Enkele vestigingen van Albert Heijn hebben tegenwoordig een hagelslagtap. Hier kun je zelf een bakje vullen met hagelslag naar keuze. Ze bieden standaard bakjes aan voor een bepaalde hoeveelheid, maar je kunt dit natuurlijk ook in eigen bakjes halen en het plastic bakje enkel scannen voor de administratie. Daarnaast kun je op de afdeling tijdens het winkelen duurzamere keuzes maken door te kiezen voor verpakkingen in karton of glas. Als je kiest voor kartonnen pakken (zonder plastic venster!) kun je deze verpakking weer inleveren via het oud papier. Glazen potten kun je thuis eindeloos hergebruiken of inleveren via de glasbak.
Granen, rijst en pasta
In de supermarkt vind je veel aanbod op het gebied van granen, rijst en pasta. Helaas zijn de meeste producten in plastic verpakt of verpakt in kartonnen doosjes met plastic venster. Dit is slecht recyclebaar en draagt bij aan de groeiende berg plastic afval. Gelukkig is er wel wat aanbod voor granen, rijst en pasta in karton. Dit karton kan na gebruik worden ingeleverd via het oud papier. Op de afdeling van biologische producten vind je ook diverse soorten granen en meel in papieren zakjes.
Conserven
Bijna elke supermarkt van Albert Heijn heeft een heel ruim aanbod aan conserven. Hier vind je veel soorten groente en fruit in plastic, glas of blik verpakt. Zowel blik als glas is goed te recyclen, al is de binnenkant van blik nog vaak bedekt met een laag plastic waarmee het voedsel dan toch in aanraking komt. Daarom heeft bij mij persoonlijk glas de voorkeur, ondanks de plastic coating die je vaak in de dop vindt. Deze glazen potten kun je vervolgens weer voor van alles in huis gebruiken of inleveren in de glasbak.
Noten en chips
In de meeste vestigingen van Albert Heijn vind je vooral noten in plastic, al dan niet met aluminium laagje om de versheid te garanderen. Enkele filialen hebben tegenwoordig een notendispenser met de meeste populaire noten(mixen) op de tap. Deze kunt je relatief makkelijk met eigen zakjes halen. Ook bij Albert Heijn geldt voor chips dat het eigenlijk alleen verkrijgbaar is in plastic (met aluminiumlaag).
Koek en snoep
Het is bij de meeste vestigingen van de supermarkt nagenoeg onmogelijk om verpakkingsvrij te winkelen voor koek en snoep. Zelfs op de versafdeling zijn de meeste koekjes al royaal in plastic verpakt en op de snoepafdeling is bijna elk soort snoepgoed verpakt in plastic.
Diepvriesfruit en -groente
Het aanbod aan diepvriesfruit en -groente is relatief uitgebreid bij Albert Heijn. De meeste soorten fruit en groente zijn verkrijgbaar in de diepvries en vaak heeft dit buiten het seizoen om de voorkeur wat betreft duurzaamheid. Je hebt hierbij de keuze tussen kartonnen verpakkingen en plastic verpakkingen. Karton heeft hierbij de voorkeur, mits het niet is uitgerust met een plastic laag die erin is geperst. Hoe je dit weet? Scheur het karton en je ziet of er plastic in de verpakking zit. Deze verpakkingen met plastic laag zijn niet te recyclen via het oud papier.
Dranken
Ik ben geen fan van plastic flessen en ik drink bijna geen frisdranken, maar ik maak wel eens uitzonderingen. Zo vind ik statiegeldflessen een prima alternatief voor plastic of glazen flessen die anders in de recyclebak zouden belanden. Deze flessen lever je namelijk na gebruik weer in en deze worden keer op keer hergebruikt. Dit geldt trouwens niet alleen voor frisdrankflessen, maar ook voor kratjes en flesjes bier. Het aanbod hierin is erg ruim bij Albert Heijn, al is het altijd wel even goed opletten of de flessen en flesjes daadwerkelijk weer ingeleverd kunnen worden voor statiegeld. Deze informatie vind je altijd op de verpakking.
Mocht je nog toevoegingen hebben op deze lijst, dan hoor ik dat natuurlijk graag! Neem jij wel eens je eigen bakjes en zakjes mee naar de supermarkt?
Nog meer zero waste winkelen kan ook bij deze winkels:
Kan je eigenlijk op voorhand zien welke doosjes diepvriesfruit geen plastic bevatten, zonder de kleine lettertjes te moeten lezen? Ik dacht dat ik goed bezig was met de mijne van de AH, maar bij nader inzien stond er toch op dat de lege verpakking bij het restafval moest.
Volgens mij kun je het alleen zien aan de recyclecode. Als er staat dat de verpakking bij het restafval moet, kun je er prat op gaan dat er plastic in de verpakking zit.
Bij onze AH nog geen dispensers, maar ik winkel eigenlijk zoals jij het beschrijft: producten kopen in karton dat gerecycled kan worden. Ik kwam ik er vorig jaar achter dat de goedkoopste crackers die ik altijd kocht, altijd nog per 4 in plastic verpakt zaten.. onzinnig! Sindsdien neem ik de crackers van bijv. Wasa, waar alleen een papieren verpakking omheen zit. Soms is de iets duurdere versie inderdaad duurzamer wat betreft afval. 🙂
Ook zonder dispensers is er inderdaad genoeg te doen op het gebied van duurzame verpakkingen. Ik merk dat ik ook sommige hardnekkige gewoontes voor bepaalde producten eenvoudig onder de loep kan nemen om duurzamere keuzes te maken. Soms is het ook gemak en gewenning.
Als je het nog niet gedaan hebt dan denk ik dat het wel een goed idee is om (het liefst aan de locatie manager) te vragen of er plannen zijn. Bij winkels worden de keuzes meestal gemaakt aan de hand van wat het meeste winst maakt. Met andere woorden, daar waar vraag is zullen zij hun aanbod op africhten. Maar dan moeten ze wel weten dat er vraag is.
En als je toevallig al meer mensen in de buurt kent die ook graag die optie willen zien, dan kunnen jullie mogelijk gezamenlijk op naar de locatie manager afstappen.
Zo zoek ik nu een plastic-vrij alternatief voor per stuk verpakte koekjes. Hiervoor ben ik naar een bakker gegaan om te informeren naar de mogelijkheden. Er waren niet echt mogelijkheden, maar ik zag wel dat ze aan het denken was naar een manier om het mogelijk te maken. Ze vond zelf ook dat er minder verpakt moest worden in plastic, en ze weet nu dat er mensen bewust naar zoeken. Ik geloof dat ik bij haar een zaadje heb geplant voor milieubewustheid. En ik denk dat ik met een vergelijkbare vraag langs de AH bij mij in de buurt ga.
Soms heeft een plastic binnenverpakking of coating een goede reden. Er zijn signalen dat er resten minerale olie in kartonnen verpakkingen kunnen zitten wat dan opgelost wordt door een binnen verpakking. Deze minerale vervuiling zou kankerverwekkend kunnen zijn. Plastic om groenten is nog altijd een keuze tussen snel bederf en dus weggooien of een dun laagje plastic.
Bij onze AH is nog geen zelftap maar hoe gaat dat dan als je eigen verpakking meeneemt. Hoe wordt dat gewicht verrekend bij de kassa. Als het per volume gaat wordt het ook lastig met eigen verpakkingen. Ik gebruik wel altijd eigen groenten en fruitzakjes en dan doen ze soms al moeilijk bij de kassa omdat ze niet goed kunnen zien wat ik gekocht heb of het code nr. wat ze dan niet kunnen lezen door het netje. Bij ons op de markt is ook de meeste groenten en fruit al voorverpakt.
Soms is een plastic verpakking inderdaad het meest duurzaam en het meest efficient, daar ben ik het helemaal mee eens. Voedselverspilling is nog altijd veel onduurzamer dan welke verpakking dan ook.
Wat betreft de zelftap: elke dispenser heeft een standaardbakje waar men in kan tappen. Deze bevat een code die gescand kan worden voor de inhoud. Als je enkel die code scant en vervolgens dezelfde hoeveelheid in het zakje of bakje van jezelf doet, is het geen probleem. Ik gebruik vaak de zelfscan en dan is er helemaal geen discussie mogelijk, maar aan de kassa kan het wel wat scheve blikken opleveren.
Ik ben ook geen fan van plastic statiegeldflessen. Ze worden ongeveer 10x gerecyceld en dan houdt het op. Helaas ontkom ik er ook niet altijd aan.
In de supermarkt is het nog flink zoeken, gelukkig bestaat de markt nog waar je veel dingen zonder plastic in je eigen zakjes kan doen.
Het proces van recycling houdt inderdaad een keer op, maar gelukkig is het nog altijd beter dan dat broze wegwerpplastic. Een glazen statiegeldfles (of een herbruikbare fles in eigen keuken) is nog altijd de meest duurzame optie, maar helaas zijn deze in reguliere supermarkten vaak nog niet te vinden. Ik ben ook heel blij met de markt en het biedt echt zoveel zero wasters uitkomst.
Dank voor deze inspirerende serie. Op mijn blog verwijs ik graag naar deze tips in het zero waste winkelen per winkelketen. Super!
Ik hoop dat je dit okay vindt……
Leuk artikel heb je geschreven en mooie swaps heb je al gemaakt. Het is natuurlijk helemaal goed dat je verwijst naar mijn blog, heel leuk!
Ik zou graag willen zien dat grote merken (of huismerken) met statiegeld verpakkingen komen. Plastic is enorm duurzaam mits het goed gebruikt wordt. En wegens de houdbaarheid, kwetsbaarheid, of zelfs de schaal waarop het geproduceerd moet worden is het soms niet te vermijden. Een makkelijk en efficiënt systeem waarbij iedereen eigen bakjes/zakjes mee neemt kan ook niet echt gemaakt worden aangezien er een grote variatie aan producten en merken is.
Dus in plaats van het eenmalig gebruiken van verpakkingen lijkt het mij beter om verpakkingen te hergebruiken.
Een andere mogelijkheid is dat winkelketens samen gaan werken aan universele herbruikbare verpakkingen. Hiermee bedoel ik dat een bakje voor de hagelslag bij alle winkels het zelfde formaat heeft en met de zelfde hoeveelheid gevuld wordt. Dan heb je niet dat iedereen voor elke winkel hun eigen bakjes heeft, en de winkels kunnen veel gemakkelijker de prijs bepalen aangezien ze het gewicht en formaat van de bakjes al kennen.
En als al die bakjes dan toch in massaproductie worden gebracht kan er ook direct rekening gehouden worden met het recyclen van bakjes die kapot gaan. Als die makkelijk bij een winkel ingeleverd kunnen worden dan komen er bij het recyclen geen verschillende soorten plastic door elkaar wat het weer makkelijker maakt.
(eigenlijk zou ik deze ideeën moeten verkopen aan de AH..)