De laatste jaren lees ik ontzettend veel zelfhulpboeken, zoals dat wel enigszins sneu wordt genoemd. Als sneu zou ik ze echter absoluut niet bestempelen. Ze verrijken mijn kennis over de wereld, over andere mensen en over mijzelf. Ik leer meer over andere denkwijzen, sta versteld van de transformaties van anderen en ik doe nuttige technieken op om mijn eigen leven op positieve manier te beïnvloeden. In één van deze boeken, ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap‘ van Stephen Covey, vind je een hoofdstuk getiteld ‘Begin met het einde in gedachten’. Dit interessante concept is mij goed bijgebleven en is een terugkerend thema in veel van de boeken die ik heb gelezen de laatste jaren.
We vinden het als mensen erg moeilijk om in het hier en nu te leven. Als de huidige mindfulness trend ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat iedereen graag heel bewust in het heden wil staan, maar dat we er allemaal heel erg veel moeite mee hebben. We hebben als mensen sterk de neiging om achterom of juist vooruit te kijken. Natuurlijk is dit heel functioneel. Door terug te kijken leren we van onze fouten en onze ervaringen en door vooruit te kijken geven we richting aan ons leven. Maar helaas kan deze visie op het leven ook leiden tot angst, onzekerheid en teleurstelling. Maar laten we dit unieke vermogen eens in ons voordeel gebruiken! Laten we al onze verbeeldingskracht eens gebruiken om onszelf in de toekomst te plaatsen en terug te kijken op onszelf nu. Zouden we tevreden zijn als we zo naar onszelf kijken? Zouden we gelukkig zijn met de gemaakte keuzes? Met de richting van ons leven? Zou jouw oudere ik misschien iets compleet anders doen? Door vanuit dit perspectief op het leven te reflecteren, creëer je meer overzicht. Je ziet als het ware het grotere ‘plan’ en kunt, door je te distantiëren van jezelf nu, met meer objectiviteit en overzicht oordelen over de keuzes die je nu maakt.
Deze techniek heb ik, in diverse vormen, in veel populaire zelfhulpboeken terug zien komen. Reflectie komt in allerlei vormen en maten terug, maar deze techniek vind ik persoonlijk het meest krachtig. Je hoort vaak verhalen over mensen die op hun sterfbed terugkijken op hun leven. Op hun prestaties, maar ook hun tekortkomingen. Spijt is daarbij een vaak terugkerend thema: spijt van het vele werken, spijt van verbroken relaties, spijt van het gebrek aan tijd en aandacht voor de personen die het dichtst bij hen stonden. Stel je eens voor dat je de tijd neemt om jouw leven vanuit dit perspectief te bekijken terwijl je niet aan het eind van jouw leven bent. Denk eens aan de richting dat het kan geven aan jouw leven en de spijt en teleurstelling die je hiermee kunt voorkomen.
Natuurlijk is onze sterfelijkheid iets waar we in onze cultuur liever niet mee geconfronteerd worden. Het jaagt ons angst aan om te denken aan het onvermijdelijke einde. We denken liever niet aan onze gezondheid in de toekomst, regelen het liefst onze uitvaartverzekering zo laat mogelijk in ons leven en alles wat met de dood te maken heeft, geeft ons doorgaans de rillingen. Deze benadering van onze eigen sterfelijkheid is eigenlijk heel irrationeel. Zouden we onze eigen sterfelijkheid niet beter kunnen gebruiken als drijfveer voor het leven dat we nú leiden? Voor Zorgvaart, een vergelijker en bron van informatie voor een uitvaartverzekering, heb ik daarom nagedacht over hoe ik met bovenstaande techniek mijn belangrijkste waarden voor het leven dat ik nu leid kan bepalen. Als je namelijk objectiever en met meer overzicht jouw leven nu kunt beschouwen, komen daar ongetwijfeld diverse waarden uit. Deze waarden zijn de dingen die jij het meest belangrijk vindt in het leven. Dit kunnen de kinderen, het werk of de familie zijn, maar ook zeker overkoepelende waarden als vertrouwen, humor, liefde, ijver of trouw.
Door deze waarden centraal te stellen in het leven, maak je gemakkelijker keuzes en geef je meer richting aan jouw leven. Het lost ons probleem van altijd maar te druk zijn op en geeft het leven meer diepgang. Door bepaalde waarden voorop te stellen, worden andere zaken onherroepelijk minder belangrijk gemaakt. In het dagelijks leven vinden we het moeilijk om mensen teleur te stellen, dingen niet op te pakken en ‘nee te zeggen’, maar vanuit deze nieuwe levensovertuiging wordt het niet alleen makkelijker om dingen niet te doen, maar is het ook beter naar jezelf te verantwoorden. Hiermee werk je eenvoudiger toe naar een leven waar je zelf heel tevreden over kunt zijn en maak je ruimte en tijd in jouw agenda voor de mensen en dingen die jij écht belangrijk vindt.
Sta je voor een lastige keuze? Bepaal dan aan de hand van jouw waarden, die je met bovenstaande techniek hebt ontdekt, welk pad je moet bewandelen. Zo weet je zeker dat al jouw keuzes in overeenstemming zijn met de waarden die jij zo belangrijk vindt. Natuurlijk veranderen waarden gedurende het leven. Ik raad dan ook zeker aan om regelmatig de tijd te nemen om te reflecteren op deze waarden en jezelf weer te verplaatsen in jouw oudere zelf, terugkijkend op het leven. Dit is een vaardigheid die nauwelijks moeite kost en waar je jouw leven lang profijt van hebt.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Zorgvaart. Lees voor meer informatie mijn disclaimer.