Afgelopen week zond Zembla een aflevering uit over de Monsanto Methode. Monsanto is een Amerikaanse multinational die zich heeft gespecialiseerd in zaden en producent is van bestrijdingsmiddelen en genetisch gemodificeerde gewassen. Monsanto is echter voornamelijk bekend door hun omstreden methode om rechten te claimen op allerlei gewassen. Ik hoor je nu denken: rechten op gewassen? Ja, blijkbaar komt het tegenwoordig steeds vaker voor dat bedrijven patent aanvragen op bepaalde gewassen of eigenschappen van gewassen. Ik ben heel blij dat Zembla hier nu uitgebreid aandacht aan besteed en daarom raad ik deze uitzending van Zembla aan iedereen aan.
Ik heb al eens eerder een uitgebreid artikel geschreven over patenten op groente en fruit. Monsanto is niet het enige bedrijf dat druk bezig is met het patenteren van eigenschappen van gewassen. Syngenta is ook een bedrijf dat hier al eerder om in het nieuws is geweest. Er is al veel weerstand ontstaan tegen de reeds afgegeven patenten en de patentaanvragen die momenteel nog lopen, en dat is om goede redenen. In de aflevering van Zembla wordt duidelijk hoe de teelt van bepaalde eigenschappen en de patentaanvragen in zijn werk gaan en wat hier de gevolgen van zijn. Veel telers geven aan tegen de patentering van bepaalde eigenschappen te zijn omdat men met een patent op een gewas of een eigenschap van een gewas een monopoliepositie kan afdwingen. Met een patent mogen andere telers namelijk het zaad niet gebruiken om nieuwe gewassen te maken. Een eigenschap van het gewas dat gewoon in de natuur voorkomt wordt zo eigendom van een bedrijf en dit leidt tot oneerlijke concurrentie en de zeggenschap over een bepaald gewas komt in handen van één partij. Op de lange termijn kan dit tot gevolg hebben dat kleinere bedrijven zich moeten terugtrekken uit de teelt van deze gewassen en zo wordt een monopoliepositie bereikt. Wanneer dit betreffende bedrijf dan enkel dit specifieke type gewas teelt en de concurrentie zich niet meer op deze markt waagt kan het zelfs leiden tot een afname van de biodiversiteit. Er blijft slechts één variatie over van dit gewas, de overige (natuurlijke) varianten verdwijnt op den duur. Je kunt je voorstellen dat dit zeer riskant kan zijn. Mocht er uiteindelijk toch iets mis zijn met het overgebleven ras of mocht deze onverhoopt ziek worden dan is de kans groot dat dit specifieke gewas grotendeels verdwijnt.
Daarnaast vind ik het al alarmerend dat de voedselvoorziening steeds meer in handen komt van multinationals. Door een gebrek aan concurrentie krijgen deze grote bedrijven de volledige zeggenschap over waar ons voedsel vandaan komt, wat wij eten en hoe dit wordt geproduceerd. Sharon Dijksma, staatssecretaris van Economische Zaken, geeft ook aan dit zorgelijk te vinden en vreest ook dat dit ten koste zal gaan van de keuzevrijheid, niet alleen voor telers en kwekers, maar ook van de consumenten.
De aflevering van Zembla over de Monsanto Methode is echt het bekijken waard. Helaas kon ik de aflevering niet in deze blogpost plaatsen, maar je kunt de aflevering op de website van Zembla terugkijken. Wat vind jij van het patenteren van gewassen of eigenschappen van gewassen? Vind je het zorgwekkend of juist een logisch gevolg van de huidige ontwikkelingen?